Her 4 kişiden biri yaşamı boyunca en az 1 defa bayılma yaşamaktadır. Tıbbi ismi ile senkop denilen bu durum, beyindeki kan akışının geçici olarak azalması ile gelişen ve birkaç dakika süren şuur ve duruş (postür) kaybıdır. Altta yatan birçok hastalık veya etkenden dolayı meydana geldiği için bayılmanın nedeninin tespiti oldukça önem arz eder. Peki, bayılma nedenleri nelerdir? Detaylar yazımızda.
Senkop bilinen ismi ile bayılma, beyindeki kan akışının geçici olarak azalması ile gelişen ve birkaç dakika süren şuur ve duruş (postür) kaybıdır. Kişi bayılma esnasında şuuru kapandığı için olup biteni hatırlayamaz ve neticede postür kaybı yaşadığı için düşer. Senkop çoğunlukla kalp hastalıklarında ve nörolojik hastalıklarda vücudun gösterdiği bir reaksiyondur. Bilhassa yaşlı kişilerde baygınlık süresi daha uzundur. Kan damarlarının akış hızına bağlı olan bu tablo orta yaşlı ve genç bireylerde minimal sürede sonlanabilir.
Bayılma kendi başına bir hastalık değildir. Altta yatan bir hastalık veya farklı bir durumdan dolayı kaynaklanır.
Kalp ritim bozuklukları: Kalbin yavaş (bradikardi) ya da hızlı çalışması (taşikardi), kalp blokları, bayılmanın en yaygın sebeplerindendir.
Kan basıncının düşük olması (hipotansiyon): Düşük kan basıncı birçok farklı sebepten ötürü gelişir. En sık ani pozisyon değişimleridir. Yani uzun süre yatar pozisyonda kalma sonrası ani bir şekilde ayağa kalkma halinde kan basıncı hızlı düşebilir ve senkop gelişebilir.
Kalp kapak ve kalp kası hastalıkları: Bu hastalıklar için kullanılan bazı ilaçlar beynin kanlanmasını bozarak bayılmaya yol açabilir.
Vazomotor senkop (nörokardiyojenik senkop): Bayılma vakalarının %80’den fazlasını meydana getirir. Kalbe bağlı olmayan bayılma nedenlerine girse de, kardiyolojiyi ilgilendiren bir bayılma etkenidir. Bu durumda aslen kalpte anatomik veya ritim yönünden sorun bulunmaz. Ancak normal işlemeyen reflekslerden dolayı ani tansiyon ya da nabız düşmesi yaşanır.
Örneğin; çok uzun süre ayakta kalınca kan bacaklarda toplanır. Bu durum tansiyonu düşürebilir. Ancak vücuttaki refleksler devreye girerek tansiyonu normal seviyede tutar. Bireydeki refleks işleyişi bozulursa durum bu şekilde ilerlemez ve tansiyon aniden düşerek bayılma meydana gelir. Anksiyete, korku, bunaltıcı ortamlar, çok sıcak ortamlar, susuz kalma, ağrı şoku, uzun süre ayakta kalma ve yoğun egzersiz gibi bu senkopu tetikleyebilir.
Bunların dışında bayılmaya sebep olabilecek durumlar ise şu şekilde sıralanabilir:
Bayılma öncesinde en fazla yaşanan belirtiler şu şekilde sırlanabilir:
Bayılma her zaman önlenemeyebilir. Kişi bayılacak gibi hissettiği zaman bir yere uzanarak bacaklarını yukarı doğru kaldırmalıdır. Bu şekilde yerçekimi sayesinde beyne doğru kan akışı sağlanır. Şayet kişi yatamıyorsa, oturarak kendinizi daha iyi hissedene kadar başını dizlerinin arasına alabilir.
Bayılma için uygulanan tedavi hastanın ve hastalığın özelliklerine göre farklılık gösterir. Genellikle çoğu vakada bayılma sebepsiz ve bir defaya mahsus meydana gelir. Fakat sık sık tekrarlayan kişilerde altta yatan sebep kalp damar hastalıkları ya da diğer farklı hastalıklar ile bağlantılı olabilir. İlk defa veya sık geçirilmiş bir bayılma durumunda ayırt etmeksizin ciddi bir ihtimale karşı nöroloji uzmanına danışmakta fayda vardır.
