Bronşların iltihaplanması ile bronşit gelişir. Bu iltihaplanma genellikle enfeksiyonlar, sigara kullanımı, astım ve alerjilerden dolayı oluşabilir. Özellikle mevsim geçişlerinde meydana gelen bronşit, kronik ve akut olarak 2 türde bulunur. Kronik bronşitin tedavisi uzun soluklu olabileceği için, bronşit belirtilerinde vakit kaybetmeden hekime başvurulmasında yarar vardır. Bu yazımızda bronşit hastalığını sizler için derledik.
Bronşlar, dışarıdan solunan havayı kanı oksijenlendiren alveol ismindeki keseciklere taşır. Bronşların bazı etkenlerden dolayı iltihaplanması sonucu oluşan hastalığa ise bronşit denir. Hastalık oluşumunda bronşların içinde bulunan mukoza tabakası şişer ve kalınlaşır. Kalınlaşma sonucu mukus sıvısı fazla üretilir ve solunan hava alveollere ulaşamaz. Genellikle 2 yaş altı çocukların etkilendiği bir hastalıktır. Hastalığın şiddeti yaş ve kişinin diğer sağlık sorunlarına göre değişkenlik gösterebilir. Genellikle viral olarak gelişen bu hastalığa Respiratuvar Sinsisyal Virüs (RSV) yol açar.
Bronşit iltihaplanması mikrobik enfeksiyon ya da akerji sebebiyle oluşabilmektedir. Bu durumda mikroptan kaynaklanırsa bulaşıcı olabilir. Fakat alerjik kökenliyse bulaşıcı değildir.
En sık karşılaşılan alt solunum yolu hastalığıdır. Yaygın olarak 2 yaş altı çocuklarda oluşur. Bu hastalığa grip ve soğuk algınlığına neden olan virüsler yol açar. Tedavisi yapıldığı zaman ortalama 10 gün içinde iyileşme görülür.
Belirtileri
Astım olan birinde akut bronşit oluşmasını ifade eder. Kronik öksürük, nefes darlığı, göğüste sıkışma, hırıltıya neden olan solunum yollarında iltihaplanmaya sebebiyet veren hastalıktır.
Semptomları, kişiden kişiye değişir. Antibiyotikler, antienflamatuar ilaçları, çeşitli hijyen teknikleri uygulanarak tedavi edilir.
Belirtileri ise genellikle şu şekildedir:
Bazen bronşit yaşamsal fonksiyonları tehdit edebilir. Şu belirtiler görüldüğünde tıbbi müdahaleye başvurmanız önerilir:
Kişilerin uzun süre sigara içmesi ve KOAH (kronik obstrüktif akciğer hastalığını) sonucu meydana gelen durumdur. Akut bronşitten farklı olarak kısa süre içinde geçmez. Özellikle kış aylarında en az 3 ay devam eden öksürük ve balgam oluşması kronik bronşite işaret edebilir.
Belirtileri
Alerjiye bağlı olarak bronşların iltihaplanmasıdır. Polen, toz, küf bu durumu tetikleyebilmektedir. Uzun süre devam etme veya tekrarlayabilme ihtimali vardır. Üç aydan uzun süren alerjik bronşit, kronik bronşit olarak isimlendirilir.
Belirtileri şu şekildedir:
Akut bronşit nedenleri arasında virüsler ve bakteriler bulunur. her hastalıktaki etken virüs bulunamasa bile genellikle; influenza A ve B, koronavirüs, respiratuvar sinsisyal virüs, parainfluenza, adenovirüs gibi virüsler akut bronşit sebeplerindendir. Bazı vakalarda ise mikoplazma türü bakteriler yol açabilir. Yanı sıra, sigara ve diğer tütün ürünlerini kullanma, kimyasal soluma, zayıf bağışıklık sistemi ve bazı alerjiler etkili olabilir.
Kronik bronşitin en sık oluşma sebebi ise sigara kullanımıdır. Sigara içen kişilerin çoğunluğunda kronik bronşit teşhis edilebilir. Ayrıca kirli havası olan bir yerde yaşamak ve uzun bir süre zehirli gazlara maruz olunması da kronik bronşite sebep olabilir.
Çocuklarda öksürme, hırıltılı solunum, balgam, kusma veya nefes darlığına neden olabilir. Nezle veya gripte bu belirtiler görülmemektedir.
Doktor öncelikle şikayetleri dinleyerek fiziki bir muayene yapar. Akut bronşit tanısı; genellikle ağır bir üst solunum yolu enfeksiyonundan sonra oluşan balgamlı öksürüktür. Kronik ise bir enfeksiyon olmaksızın uzun süren öksürük olarak teşhis edilir. Fakat teşhisin kesinleşmesi ve diğer hastalıkların bertaraf edilmesi için bazı tetkikler yapılır. Bu anlamda doktor şu testleri isteyebilir:
Kan Testi: Enfeksiyon varlığını ve kansızlık olup olmadığını araştırmak için yapılır.
Balgam Testi: Balgamda bulunabilecek bakteri ve diğer özellikler tespit edilir.
Spirometre: Bronşların ne kadar daraldığını ve solunan havanın miktarını ölçümler. Genellikle astım ve KOAH hastalığı varlığında yapılır.
Arteriyel Kan Gazı: Kandaki oksijen seviyesini ve kanın asit miktarını ölçümlemek için yapılır. Hekimin gerek gördüğü hastalarda bronşitin derecesini ve KOAH gibi hastalıkları teşhis etmek için kullanılır.
Akciğer Röntgeni: Hava yolunda bulunana diğer tıkanmaları teşhis için yapılır.
Bilgisayarlı Tomografi (BT): Hava yolundaki tıkanıklıkları net bir şekilde göstermek ve riskli hastalarda olası kitle veya atelektazi gibi rahatsızlıkların teşhisi için kullanılır.
Akut bronşit tedavisinde amaçlanan, hastanın belirtilerini en aza indirerek destekleyici bir bakım sağlamaktır. Hastanın solunum sıkıntısının giderilmesi için hastaya bronkadilatatör (bronşların genişlemesini sağlayan ) ajanlar verilir. Bu tedavi ile düzelmeyen ve solunum atağı yaşayan hastalara ise kortikosteroid tedavisi uygulanabilir. Düzenli olarak hastaya verilen ilaçların etkinliği hekim tarafından kontrol edilerek ona göre bir planlama yapılmalıdır.
Bronşit belirtileri görüldüğünde veya şüphelendiğinizde Göğüs Hastalıkları bölümü uzmanına başvurabilirsiniz. Bulut Klinik üzerinden online veya yüz yüze randevu alabilirsiniz.
İlaç tedavisine ek olarak evde yapılabilecek tedaviler de hastalık için rahatlatıcı bir etki sağlar.
