Normal bir vücutta, yandan bakıldığında hafif bir sırt çıkıntısı ve bel çukurluğu bulunur. Bu alanların şekillerinde bozukluk olmasına ise postür bozukluğu denir. Günümüde bu durum yetişkinlerin yanı sıra, gelişme döneminde olan çocukları daha fazla etkiliyor. Araştırmalara göre her 10 çocuktan 4'ünde duruş bozukluğu bulunuyor. Postürel bozukluk tedavi edilmediği zaman, basit bir fiziksel orantısızlığın yanında ileri yaşlarda birçok sağlık problemine de neden olabiliyor. Bu yüzden çocuklarda duruş bozukluğu dikkat edilmesi gereken bir durumdur.
Postür yani duruş, vücudun her bölümünün kendisine komşu olan bölge ile en uygun pozisyonda yer durmasına denir. Aynı zamanda en az çaba ile elde edilen en doğru duruşu simgeler. Bu duruşun vücutta en iyi yeterliliği sağlaması gerekir. Statik ve dinamik olarak ikiye ayrılır. Hareketin bulunmadığı duruşa, statik postür. Hareket halindeyken alınan vücut duruşlarına ise dinamik postür denir.
Postür bozukluğu kişinin vücudunun oturma, kalkma, yürüme ve benzeri fiziksel hareketlerde bacaklar, kollar ve belin ahenkli bir duruşa sahip olmamasıdır. Kas ve iskelet sisteminin sabit ve hareketli hallerinde dizilim ve düzeninde değişim göstermesidir.
Normal bir vücut yapısında, kişiye yandan bakıldığı zaman sırtta hafif bir kamburluk (kifoz), belde ise hafif bir çukurluk (lordoz) bulunur. Şekillerin artması veya azalması duruş bozukluğu belirtisidir. Yanı sıra omurganın dizilim şeklinin önden veya arkadan bakıldığı zaman S veya C şeklinde olması da skolyoz denir. Bu durumda normal bir postürde olmaması gereken bir bozukluktur.
Çocukluk döneminde en fazla oluşan postür bozuklukları; omuzların öne doğru yuvarlaklaşması, başın öne doğru gitmesi, sırttaki yuvarlaklığın veya bel çukurunun fazlalaşması ve skolyoz olarak görülür. Bu duruşların çoğunda sırt öne eğik bir vaziyet alır. Çocuklarda oluşan bu şekil bozukluklarının birçoğu sadece estetik bir görüntü bozukluğu değil aynı zamanda gelecekte sağlıklarını da etkileyecek bir sorundur. En yaygın görülen postür bozukluğu belirtileri şu şekilde sıralanabilir:
Çocuklarda duruş bozukluğuna neden olan birçok neden bulunur.
Fiziksel Hareketsizlik
Hareketsiz bir hayat, çocuklar dahil tüm bireylerin yaşamını olumsuz etkileyen bir unsurdur. Sokaklarda koşup oynayan bir nesilden, teknolojik oyunlara odaklanan bir nesile geçildi. Bu durum da saatlerce yerinde oturan ve kaslarını çalıştırmayan çocukların kas gelişimini negatif yönde etkiledi. Duruş bozuklukları özellikle karın ve sırt kaşarı zayıf olan çocuklarda saha yaygın olarak görülmektedir.
Bunu önleyebilmek için se çocuklar yüzme, basketbol, dans, paten veya koşu gibi fiziksel aktivitelere yönlendirilebilir. Bu sayede çocuklar kaslarını güçlendirirken özgüven kazanımı da sağlayabilir.
Teknolojik Aletlerde Zaman Geçirirken Yanlış Pozisyonda Oturma
Günümüzde çocuklarda oluşan postural bozukluk en sık teknolojik aletlerle vakit geçirirken yaşanmaktadır. Yanı sıra çocuk tablet, telefon ve bilgisayarla ne kadar fazla vakit geçirirse bu bozukluğun oluşma derecesi de o oranda artış gösteriyor. Özellikle bilgisayar kullanan çocuklarda artış gösteren başın öne doğru eğilmesi ve kamburluk vakaları bulunmaktadır.
Bu duruma tedbir almak için masanın ve sandalyenin ergonomik yapıda seçilmesi ve monitörün göz hizasına alınması doğru olur. Aynı zamanda kol ve sırt desteği olan sandalye seçilmeli, ayaklarda yere basmalıdır.
Ağır Sırt Çantası Taşıma
Okula başlanılan çok küçük yaşlardan itibaren çocukların taşıdığı sırt çantalarının ağır olması postür bozukluklarının ilk sebepleri arasında yer alır.
Taşınan sırt çantasının çocuğun kendi ağırlığının en fazla %5-20’si kadar olması gerekir. Çantanın çok uzun bir süre taşınmaması ve çantanın her iki omuza da takılarak taşınması doğru olur. Bundan dolayı çocuğunuzun sağlığına uygun okul çantası seçimi yapmak önemlidir.
Aşırı Kilo (Obezite)
Çocuklarda küçük yallardan itibaren yanlış beslenmeden kaynaklı gelişen obezite duruş bozukluğu nedenlerindendir. Çocuğun sahip olduğu aşırı kilolar ayaklara fazla yük binmesine neden olarak ayak basma sorununa yol açar. Vücut denge kurmak için anormal duruş pozisyonlarına girebilir. Düz taban olan aşırı kilolu çocukların duruş bozuklukları daha sık gelişir.
Bu yüzden kilo problemi olan çocukların küçük yaştan itibaren bir diyet uzmanı desteği ile ideal kiloya ulaşması gerekir.
Ergenlikteki Duygusal Değişimler
Ergenlik sürecinde vücudunda fiziksel birçok değişiklik olan çocuk, bu hızlı büyüme safhasına adapte olamayabilir. Bilhassa kız çocuklarının göğüslerinin gelişmesi omuzların ve başın öne doğru eğilmesi gibi bir duruşa neden olabilir. Erkek çocuklarda ise el ve ayak büyümelerine alışma sürecinde yürüme şeklinde bozulmalar meydana gelebilir.
Yanlış Ayakkabı Seçimi
Çocuklara ayakkabı seçerken süsleme ve renklerinden ziyade ayağa uyumu ve zarar vermeyecek bir model olmasıdır. Yanlış ayakkabı tercihi gelişim döneminde olan çocukların ayak yapılarını ve duruşlarını etkilemektedir.
Bu yüzden ne yerle bir düz taban ne de çok yüksek bir tabanlı model seçilmemeli seneye giyer mantığıyla ayak numarasına uymayan büyük modeller tercih edilmemelidir.
Unutulmamalıdır ki ‘Ağaç yaşken eğilir.’ Bu yüzden çocuğun herhangi bir bel ağrısı varsa, fiziksel olarak bir asimetri gözlemleniyorsa vakit kaybetmeden bir fizyoterapistten postür analizi istemeniz doğru olur. Bu sayede yıllık olarak düzenli yapılan kontroller çocuğun sağlıklı büyümesini sağlar. Bu durumda ileriki yaşlarında daha ileri derecede sağlık problemleri olmasını engeller.
Çocuklarda duruş bozukluğu ile ilgili hangi doktora gidilmelidir?
Duruş bozuklukları için "Ortopedi ve Travmatoloji" bölüme gidilmelidir. Dilerseniz Bulut Klinik üzerinden online randevu ya da görüntülü randevu alabilirsiniz.
Dilerseniz konu ile ilgili videomuzu izleyebilirsiniz.
