Çoklu Kişilik Bozukluğu Nedir?

Çoklu Kişilik Bozukluğu Nedir?

Çoklu kişilik bozukluğu ilk kez 19. yüzyılda, Benjamin Rush tarafından tanımlanmıştır. Çoklu kişilik bozukluğu aynı zamanda dissosiyatif kişilik bozukluğu olarak da adlandırılmaktadır. Kişinin kendi kimliği dışında farklı kimliklere sahip olduğu bir psikolojik rahatsızlıktır.  

Bu psikolojik rahatsızlığa sahip olan kişiler genellikle içerisinde başka kişi ya da kişiler olduğunu hissetmektedirler. Bu kişilik ya da kişilikler alter olarak adlandırılmaktadır. Çoklu kişilik bozukluğuna sahip kişi genellikle alter kişiliklerini hisseder. Alter kişiliklerin kendilerine ait, fiziksel özellikleri, yaşı, cinsiyeti, ismi olabilmektedir. 

Belirtileri Nelerdir?

Belirtileri kişiden kişiye değişebilir, ancak yaygın belirtiler şunlar olabilir:

• Ani kişilik değişiklikleri

• Bellek kayıpları

• Halüsinasyonlar

• Farklı yaşlardaki çocuklar gibi davranma

• Kendi kimliğini unutma

• Kişilikler arasında geçişler

• Uyku sorunları 

• Depresif hareketler

• Benlik ve bilinç duygusunun bozulması 

Çoklu Kişilik Bozukluğunun Nedenleri Nelerdir?

Klinik çalışmalar, çocukluk döneminde yaşanan travmatik olayların, erişkinlikte çoklu kişilik bozukluklarının temel nedeni olabileceğini göstermektedir. Çocuk yaşadığı travmatik olaylar, ruhsal travmalar karşısında kaçış yolu olarak "bu benimle ilgili değil, başka birisiyle ilgili" veya "bunlar benim yaşadıklarım değil" gibi düşüncelere sığınarak ruhsal dengeyi korumaya çalışır. Bu durum sık sık, çok ağır şekilde seyretmesi, aile içerisindeki bireylerden kaynaklanması durumunda kalıcı olabilmektedir.

Çocukluk döneminde yaşanan; fiziksel, cinsel istismar, ağır travmalar, doğal afet, savaş, aile içi şiddet gibi durumlara karşı geliştirilen savunma mekanizması olarak görülebilmektedir. 

Çoklu Kişilik Bozukluğu ve Alter Kişilikler

Dissosiyatif kişilik bozukluğuna sahip kişilerde genellikle birden fazla kişilik veya kişilik uzantısı bulunmaktadır. Bu alter kişilikler birbirlerinden farklı özelliklere sahiptirler. Her kişiliğin kendisine ait ilgi alanı, hastalık bulunmaktadır. 

Çocuk yaşlarda olan alter kişilikler, geçmişte kalmış gibi hissederler. Çocukluklarındaki travmatik deneyimlerin hala devam ettiğini düşünebilirler ve bu nedenle sürekli bir korku içinde olabilirler.

Tanı

Çoklu kişilik bozukluğunun tanısı, uzman bir psikolog veya psikiyatrist tarafından yapılmalıdır. Tanı, semptomların değerlendirilmesi, ayrıntılı bir tıbbi ve psikolojik öykünün alınması yapılır. Bu, farklı kişilik durumlarının varlığını doğrulamak, travmanın etkisini anlamak ve diğer olası nedenleri elemek için yapılır.

Tedavisi Nasıl Olur?

Tedavi, kişinin farklı kişiliklerini anlamasına, uyum sağlamasına ve travmatik deneyimleri işlemesine yardımcı olmayı amaçlar. Tedavide en etkili yöntem psikoterapidir. Psikoterapi sürecinde genellikle alter kişiliklerin farkına varmaya başlanır. 

Terapist, uzun vadede hastayı bütünleştirmeyi amaçlar ve bu süreçte alter kişiliklerle iletişim kurar. Alter kişilikler zaman içinde birleşmeyi kabul edebilirler.

Çoklu kişilik bozukluğunun gelişiminde birden çok faktörün bir araya gelmesinin etkili olduğunu gösteren bilimsel araştırmaların sürdüğüdür. Her bireyin deneyimi farklıdır ve her durum kendine özgüdür. Bu nedenle, çoklu kişilik bozukluğunun nedenleri hakkında daha fazla araştırma ve anlayışa ihtiyaç vardır. Tedavi ve destek, bu bozukluğun yönetilmesine yardımcı olabilir.