Güçlü bir gülümseme için güçlü bir diş sağlığı önemlidir. Sert yiyeceklere maruz kalmak, dişe darbe almak, aşırı sıcak ya da aşırı soğuk gıdalar tüketmek diş sağlığına zarar vererek dişte kırılmalara neden olabilmektedir. Peki kırık dişin komplikasyonları nelerdir? Diş kırılması durumunda ne yapılmalıdır? Cevaplar yazımızda.
Diş kırılması, dişin fiziksel olarak kırılması veya çatlaması durumunu ifade etmektedir. Birçok farklı sebepten kaynaklanabilir. Bunlar arasında travma, diş çürümesi, dişteki aşırı basınç veya çiğneme hareketleri, dişe uygulanan aşırı kuvvetler, dişler arasında ani sıcaklık değişiklikleri gibi faktörler bulunabilmektedir.
Diş kırılması durumunda, kırık dişin boyutu ve şiddeti kırılmanın tedavi yöntemini belirler. Küçük kırıklar genellikle diş dolgusu veya diş çatlağı tedavisi gibi basit yöntemlerle tedavi edilebilirken, daha ciddi kırıklar kök kanal tedavisi, diş kaplama veya diş implantı gibi daha kapsamlı işlemler gerektirebilir.
Diş kırılmasının birçok nedeni olabilir. Bunlardan bazıları şunlardır:
Sert yiyecekler ısırmak, buz veya sakız çiğnemek gibi dişlere baskı yapan alışkanlıklar
Dişlere travma veya darbe almak, spor kazaları, düşmeler, şiddet görmek gibi durumlar
Dişlerde çürük, enfeksiyon gibi diş yapısını zayıflatan faktörler
Ağız içinde çok sıcak veya çok soğuk gıdalar tüketmek, sıcaklık farkından dolayı dişlerde çatlak oluşmasına neden olmak
Yaşlanma, dişlerde doğal olarak aşınma ve yıpranma olmasına sebep olmak
Dişlere aşırı basınç veya kuvvet uygulamak, özellikle diş sıkma veya diş gıcırdatma gibi alışkanlıklar
Dişlere zarar veren alışkanlıklar: Örneğin, tırnak yeme, dişleri açma veya sert cisimleri dişlerle açma gibi alışkanlıklar diş kırılmasına neden olabilmektedir.
Diş kırılması genellikle ağrıya, hassasiyete ve hatta dişte belirgin bir kesintiye neden olabilir. Diş kırılması belirtileri şunları içerebilir:
Ağrı veya rahatsızlık: Diş kırılması genellikle ağrıya neden olmaktadır. Özellikle sıcak, soğuk veya tatlı yiyecek ve içecekler tüketildiğinde bu ağrı artmaktadır.
Hassasiyet: Kırık diş, çiğneme sırasında veya dişler birbirine temas ettiğinde hassas olabilir.
Görünür kırık veya kesinti: Dişte bir kırık veya kesinti görülebilir.
Dişte keskin kenarlar: Dişin kenarları keskin olabilir ve dil veya diğer dokulara zarar verebilir.
Dişte renk değişikliği: Diş kırılması sonucu, dişte renk değişikliği olabilir.
Çatlak ve kırık dişlerde en önemli ve ciddi komplikasyon, enfeksiyonun kemik ve yumuşak dokulara yayılmasıdır. Diş enfeksiyonları, yani diş apseleri, aşağıdaki semptomlarla kendini gösterebilir:
Şiddetli diş ağrısı: Diş enfeksiyonları sıklıkla yoğun ve sürekli bir ağrıya neden olabilir. Bu ağrı, genellikle zamanla artar ve rahatlamaz.
Diş eti şişmesi: Enfekte olan bölgede diş eti şişebilir ve hassasiyet veya ağrıya neden olabilir. Şişlik, diş eti çizgisinin altında veya etrafında belirgin olabilir.
Yüzde şişlik: Diş enfeksiyonu yüz bölgesinde genellikle şişliğe yol açabilir. Şişlik, genellikle enfekte dişin yakınında veya yanakta belirgin olabilir.
Ağızda kötü tat veya kokusu: Enfekte olan bölgedeki bakteriler ve iltihap, ağızda kötü bir tat veya koku oluşturabilir.
Diş eti kanaması: Enfekte olan bölgedeki diş eti, hassas ve enfeksiyonun yayılması nedeniyle kolayca kanayabilir.
Yüksek ateş: Diş enfeksiyonları, vücudun bağışıklık sistemini aktive edebilir ve ateşe neden olabilir. Ateş, genellikle enfeksiyon ciddi hale geldiğinde ortaya çıkar.
Diş kırılması genellikle tek bir vitamin eksikliğinden kaynaklanmaz. Diş kırılması, çeşitli faktörlerin bir araya gelmesiyle meydana gelebilir, bunlar arasında travma, diş çürümesi, aşırı kuvvet uygulaması veya dişteki yapısal bozukluklar bulunabilir. Ancak, bazı vitamin ve mineral eksikliklerinin diş sağlığı üzerinde olumsuz etkisi olabilir ve dolaylı olarak diş kırılmalarına katkıda bulunabilir. Örneğin:
Kalsiyum ve Fosfor: Kalsiyum ve fosfor, dişlerin sağlıklı bir şekilde gelişmesi ve güçlenmesi için gereklidir. Bu minerallerin eksikliği, dişlerin zayıf ve kırılgan olmasına neden olabilir, bu da diş kırılmalarının oluşma riskini artırabilir.
Vitamin D: Vitamin D, vücudun kalsiyumu ve fosforu emmesine yardımcı olur ve dolayısıyla dişlerin sağlıklı gelişiminde önemli bir rol oynar. Vitamin D eksikliği, dişlerin zayıflamasına ve kırılgan hale gelmesine neden olabilir.
Vitamin C: Vitamin C, diş eti sağlığını korumak için önemlidir. Ciddi bir vitamin C eksikliği diş eti hastalıklarına yol açabilir ve dişlerin destek dokularını etkileyebilir. Bu da dişlerin kırılganlığını artırabilir.
Bu vitamin ve mineral eksiklikleri, genellikle dengesiz beslenme veya belirli sağlık koşulları nedeniyle ortaya çıkabilir. Bu nedenle, dengeli bir beslenme düzeni ve gerekirse besin takviyeleri almak, diş sağlığı dahil genel sağlığın korunmasına yardımcı olabilir.
Diş kırılması, dişin fiziksel olarak kırılması veya çatlaması durumunu ifade eder. Bu durumda aşağıdakileri uygulayabilir:
Ağrıyı hafifletmek için soğuk uygulanabilir. Diş kırılması genellikle ağrıya neden olabilir. Ağrıyı hafifletmek için kırık dişin etrafına soğuk uygulama yapabilirsiniz. Bunun için buz paketi veya buzlu suya batırılmış bir bez kullanabilirsiniz. Ancak buz doğrudan dişe temas ettirilmemelidir, çünkü bu durum ağrıyı artırabilir.
Kırılmadan sonra kanama olabilir. Meydana gelen hafif bir kanamayı durdurmak için steril bir gazlı bez veya temiz bir mendil yardımıyla hafifçe kırık bölgeye basınç uygulayabilirsiniz. Ancak, kanama çok şiddetliyse veya uzun süre devam ediyorsa, derhal bir sağlık uzmanına başvurmalısınız.
Diş kırılması yaşandığında hemen bir diş hekimine başvurmak önemlidir. Diş hekimi, kırık dişi değerlendirecek ve uygun tedavi seçeneklerini önerecektir.
Kırık diş ağrısı genellikle dişe uygulanan baskı veya sıcaklık değişikliklerinden dolayı artabilir. Bu nedenle, ağrıyı azaltmak için yumuşak ve serin gıdalar tüketmek faydalı olabilir. Örneğin, yoğurt, püre haline getirilmiş sebzeler veya buzlu içecekler gibi gıdalar tercih edilebilir.
Tedavide kullanılan yöntemlerden bazıları şunlardır:
Kuron Tedavisi: Kuronlar, dişin dış kısmını kaplayan ve hasar görmüş veya kırılmış dişin yapısal bütünlüğünü yeniden sağlayan kaplamalardır. Dişin şeklini ve görünümünü geri kazandırırken aynı zamanda dayanıklılığını artırır. Kuronlar genellikle porselen, seramik, metal alaşımı veya metal seramik gibi farklı malzemelerden yapılabilmektedir. Diş hekimi, hastanın durumuna ve tercihlerine bağlı olarak en uygun kuron türünü seçecektir.
Yaprak Porselen Tedavisi, gülüş estetiği kapsamında en popüler estetik diş hekimliği uygulamalarından biridir. Ön dişlerde oluşan çatlak ve kırıklar için etkili bir tedavi yöntemidir. Yaprak porselenler, doğal dişlerin görünümünü yakalayarak kırık dişin doğal ve güzel bir görünümle onarılmasını sağlar.
Bonding tedavisi, dişlere özel kompozit malzemelerle ek yapılması olarak tanımlanabilir. Kırık diş tedavisi kapsamında tercih edilen bonding tedavisi, hastanın ihtiyaçlarını değerlendiren diş hekimi tarafından uygulanıp uygulanmayacağına karar verilir.
Dolgu uygulaması, kırık dişlerin onarılması için güvenli bir yöntemdir. Çoğu durumda dişlerin küçük bir kısmında meydana gelen kırıkların yenilenmesi amacıyla dolgu uygulaması yapılmaktadır.
Kanal Tedavisi, diş kırığı tedavisi kapsamında başvurulabilecek bir diğer yöntemdir. Özellikle çürüdüğü için kırılan dişler enfeksiyona yatkın hale gelebilir. Bu sayede kanal tedavisi ile doğal diş korunabilmektedir. Aynı zamanda enfeksiyon oluşumu engellenebilir.
İmplant Tedavisi, bazı durumlarda diş farklı teknik ve tedavilerle kurtarılamayacak ölçüde kayba uğradığında tercih edilebilir. Bu durumda kırıklar genellikle diş etine ulaşmıştır ve çekilmesi gerekir. İmplant tedavisi ile kişinin hem doğal dişin işlevini sağlayan hem de gülüş estetiği beklentilerini karşılayabilir..
Dişlerin güçlendirilmesi için aşağıdaki adımları takip etmek önemlidir:
Dengeli ve Sağlıklı Beslenme: Dişlerin sağlıklı bir şekilde gelişmesi ve güçlenmesi için dengeli bir beslenme düzeni önemlidir. Bol miktarda kalsiyum, fosfor, vitamin D, C ve diğer önemli besin maddelerini içeren bir diyet, diş sağlığını destekler.
Yeterli Kalsiyum Alımı: Kalsiyum, diş minesinin yapı taşıdır. Süt, yoğurt, peynir gibi kalsiyum açısından zengin yiyecekler tüketmek diş sağlığına katkıda bulunabilir.
Aşırı Şekerden Kaçınma: Şekerli ve asitli içecekler diş minesini zayıflatabilir ve diş çürümelerine neden olabilir. Bu tür gıdalardan ve içeceklerden kaçınmak veya tüketimini azaltmak dişlerin güçlenmesine yardımcı olabilir.
Düzenli Diş Bakımı: Dişlerinizi düzenli olarak fırçalamak ve diş ipi kullanmak, plak birikimini önler ve diş çürümelerini engeller. Dişlerinizi günde en az iki kez fırçalamak ve diş ipi kullanmak önemlidir.
Florür Kullanımı: Florür, diş minesini güçlendirir ve çürümeyi önler. Florürlü diş macunları ve ağız gargaraları kullanmak diş sağlığını korumak için faydalı olabilir.
Düzenli Diş Hekimi Kontrolleri: Düzenli olarak diş hekimine gitmek, diş sağlığının takibini sağlar ve erken aşamada herhangi bir sorunun tespit edilmesine yardımcı olur.
Diş Sıkma ve Gıcırdatmayı Kontrol Altına Almak: Diş sıkma veya gıcırdatma, dişleri zayıflatabilir ve aşınmasına neden olabilir. Bu alışkanlıkları kontrol altına almak veya tedavi etmek, dişlerin güçlenmesine yardımcı olabilir.
