Diş hekimliğine bağlı uzmanlık dallarından olan endodonti, kanal tedavisi olarak da bilinmektedir. Dişin iç kısmıyla ilgilenen alt bilim dalıdır. Dişin tabakalarından olan pulpada meydana gelen rahatsızlıklarda, enfeksiyonlarda tedavi amacıyla tercih edilir. Endodonti ile ilgili detaylı bilgi yazımızda.
Kanal tedavisi olarak da bilinen endodonti, dişte enfekte olması veya önemli düzeyde çürümeye bağlı olarak uygulanan tedavi yöntemidir. Dişin çekilmesine engel olur. Her çürükte uygulanmaz. Dolgu yetersiz kalmışsa, iltihaplanma bulunuyorsa, çürük ilerlemiş ve ağrı veriyorsa endodonti yöntemine başvurulur.
Çürük tedavi edilmezse derinleşerek büyür ve dişteki sinirlerini iltihaplanmasına neden olur. Bundan dolayı kişinin şiddetli diş ağrısı yaşamasına sebebiyet verir. Ayrıca dişte kanama, sıcak ve soğuğa hassasiyet gibi problemlerin de yaşanmasına neden olur.
Dişin 3 adet tabakası vardır. Pulpa, dişin kök kanalında bulunmaktadır. Dişi beslemek için kan damarları ve sinirlerle donatılmış yumuşak bir yapısı vardır. Diş enfekte olmuş ve enfeksiyon pulpaya kadar ilerlemişse endodonti yani kanal tedavisiyle enfeksiyondan arındırılır ve eski haline döndürülmeye çalışılır.
İşlem sırasında enfeksiyonlu pulpa ve sinirler alınır. Dişin içerisindeki enfeksiyon temizlenir ve diş tekrar doldurulur. Bu sayede hasta eskisi gibi dişini kullanabilir hale gelecektir.
Sinir dokusu ve pulpa zarar gördüğünde diş parçalara ayrılır. Boş kalan bölgelerde bakteriler oluşur ve diş tamamen kaybedilir duruma gelebilir. Etrafındaki dişler de bu durumdan zarar görebilir. Tedavi edilmezse diş kaybedilir veya çene kemiğinde zarar oluşmasına neden olabilmektedir.
Endodontist, endodonti yani kanal tedavisini uygulayan hekimlere denilmektedir. Diş siniri ile ilgilenir.
Tedavi işlemi için bakteri kaynaklı, hafif ağrılı sinyaller veren ve ağrı oluşturmayan çürüklerin tedavisi dolgu ile tedavi uygulanabilmektedir. Bu süreçte tedavi uygulanmazsa bakteriler ilerler ve iltihaplanmaya sebebiyet verir. Endodonti ihtiyacını gösterten durumlar; çiğneme ya da baskı durumunda şiddetli ağrı, sıcak veya soğuğa hassasiyet, diş renginde kararma meydana gelmesi, yakındaki diş etlerinde şişme ve hassasiyet görülmesidir.
Tedavi için öncelikle diş röntgeni çekilir. Röntgen ile kanal köklerinin durumu kontrol edilir. Çene kemiğinde enfeksiyon belirtisi olup olmadığı kontrol edilir. Daha sonrasında işleme geçilir.
Hekim, dişin etrafını uyuşturmak amacıyla lokal anestezi uygular. Bu durum hastayı rahatlatmak ve acı hissetmemesi için yapılmaktadır.
İşlem sırasında bölgenin ıslanmaması için su geçirmez bir madde dişin etrafını kaplar, pulpaya ulaşılmak için diş ince bir şekilde delinir. Enfeksiyon ve dişin içerisindekiler temizlenir. Dişteki delik genişletilir ve temizleme işlemi tamamen gerçekleştirilir. Genişletilen delik sayesinde doldurma işlemi rahatça uygulanır. Lokal anestezi sayesinde hasta herhangi bir acı hissetmez. Tedavide diş temizlendikten sonra delik kapatılır. Bazı hekimler aynı gün içerisinde dişi kapatırken bazı hekimler 1 hafta sonra kapatma işlemini gerçekleştirir. Bekleme nedeni yeni bir enfeksiyon oluşursa müdahalenin daha kolay ve rahat yapılmasını sağlamaktır. Bu durumların yanı sıra hekim enfeksiyon için ilaç koymuşsa belirli bir süre sonra dişi kapatır.
Dişteki deliğin kapatılması işlemi, dişin güçlenmesini sağlarken yeni enfeksiyon oluşmasını engeller. Kanalın boyu ölçülür ve uygun dolgu malzemesi hekim tarafından hazırlanır. Çubuk şeklindeki dolgu malzemesinin yanı sıra sızıntı olma ihtimalini önlemek amacıyla özel bir karışımla kanalın içerisinde sızıntı önlenir.
Tedavi süresi ortalama olarak 2 – 3 seans sürmektedir. Enfeksiyonun derinliğine ve durumuna bağlı olarak bu süre artabilir. Seanslar ortalama olarak 1 saat sürmektedir. Enfeksiyon tamamen temizlenir ve diş doldurulur. Dişin üst kısmı kuronla kapatılır ve tedavi gerçekleştirilir.
