Bazı nedenlerden dolayı veya nedensiz bir şekilde kalp atış hızında anormallikler olmasına, kalp ritim bozukluğu denir. Yaygın gelişen bu problem bazen basit, bazen de ciddi seyirli olabilir. Bu yüzden uzun süren aritmi durumlarında mutlaka hekime başvurulmasında fayda vardır. Peki, aritmi neden olur? Nasıl tedavi edilir?
Aritmi denilen kalp ritim bozukluğu, kalbin normal atış ritminden farklı şekillerde atmasıdır. Bazen kalp hastalığı olanlarda, bazen de sağlıklı bireylerde görülebilen bir durumdur. Kalp ritmi, kalbin üst kısmında yer alan sinoatrial düğüm denilen noktalardan elektriksel uyarı çıkarak aşağıda yer alan karıncıklar ve kulakçıklar arasında bulunan antrioventriküler düğüme gider. Ardından kalp kası uyarılarak ritim meydana gelir. Bu ileti sisteminin herhangi bir yerinde sorun olması halinde kalp ritim bozukluğu meydana gelir. Birçok kalp ritim bozukluğu türü bulunur. Bunlar şu şekilde sıralanabilir:
Taşikardi
Kalbin üst veya alt kısmında aktivite artışından dolayı kalp atım hızının 100’ün üzerine çıkması sorunudur.
Atrial Fibrilasyon
Kulakçık veya atrium denilen kalbin üst kısmında oluşan düzensiz atışlar yaygın olarak gelişen rahatsızlıklardandır. Düzensiz atışın nedeni anormal sayıda gelişen elektriksel uyarılardır. Bu uyarılar atrium kasının kasılmasını kontrol dışı bırakabilir. Atrial fibrilasyon esnasında kalp atışı 150-200 arasında değişkenlik gösterebilir.
Atrial Flutter
Yine kalbin üst kısmında gelişen aritmidir. Bu kez bir sinirsel uyarının etkilenen kısımda hızlı hareketinden dolayı gerçekleşir.
Bardikardi
Kalp atışının dakikada ortalama 60 atım hızının altına inmesi ile kararterizedir. Elektriksel iletilerin kesilmesi ile meydana gelir.
Ventriküler Fibrilasyon
Kalp atışlarının sonlanmasına neden olarak bireyin kardiyak arrest yaşamasına yol açan bir durumdur. Kalbin kan pompalama fonksiyonunu yerine getirememesine yol açması nedeniyle acil tıbbi müdahale gerektiren bir tablodur. Aksi takdirde kişinin hayatını kaybetmesine sebep olabilir.
Kalp aritmi semptomları genellikle zararsız gibi görünür. Ancak bazı durumlarda acil müdahale gerektiren durumlara sebep olabilir. Bu yüzden dikkatli olmakta yarar vardır. Kalp ritim bozukluğuna bağlı gelişen belirtiler şu şekilde sıralanabilir:
Bu belirtiler haricinde ciddi sayılabilecek bazı semptomlarda gelişebilir:
Aritmi genellikle kalp hastalarında meydana gelebileceği gibi sağlıklı bireylerde de görülebilir. Ayrıca hastalıkların dışında yaş, cinsiyet ve farklı yaşam tarzı etkenleri de aritminin gelişmesine neden olabilir. Ciddi seyreden kalp ritim bozuklukları genellikle 60 yaş üstündeki kişilerde gelişebilir. Kalp damar hastalıkları ile ilgili kullanılan ilaçlarda bazen kalp ritim bozukluğuna sebep olabilir. Bazı aritmi türlerinin görülme sıklığı cinsiyete göre de değişkenlik gösterebilir. Örneğin; atrial fibrilasyonun erkeklerde görülme sıklığı kadınlara göre daha fazladır.
Beslenme düzeni de aritmi gelişmesine sebep olabilir. Alkol veya kafein içeren çeşitli içecekler kalbin çalışma düzenini etkileyebilir. Genellikle tütün ürünleri kullanan kişilerde de kalp ritim bozukluğu gelişme ihtimali vardır. Bu etkenlerin haricinde aritmiye sebep olabilecek diğer etkenler şu şekilde sıralanabilir:
Ritim bozukluğu şikayetleri oldukça uzunsa, semptomlar esnasında elektrokardiyografi (EKG) çekilmesi sorunun kaynağı hakkında yardımcı olur. Fakat bu problemler uzun süreli değilse sorunu bulmak için uzun süren bir EKG çekilmesi gerekir. Bilhassa semptomların fazla görüldüğü hastalarda holter izlemi yapılır. Bu izlem 24 saat, 48 saat, 72 saat veya 1 hafta süreli yapılabilir. Efor testi, ekokardiyografi, koroner anjiyografi gibi testler ise aritmi türünü tespit etmekten çok, aritmiye sebep olan kalp hastalıklarını belirler. Bu uygulamalar ile tespit edilemeyen kalp ritim bozuklukları ise girişimsel olarak yapılan elektrofizyolojik çalışma yapılır. bu uygulamada kasıktaki bir toplardamardan kalbin içine elektriksel kayıt alan kataterler yerleştirilerek aritmileri tespit için yapılan işlemdir.
Ciddi seyirli olan aritmilerin tedavi edilmesi gerekir. Yavaşlayan kalp atışlarının düzeltilmesinde pacemaker ismindeki kalp pilleri kullanılır. Köprücük kemiğine konulan bu cihaz, ince telleri ile kalp atışını normal seyrine sokarlar. Hızlı kalp atışlarının tedavisinde ise vagal manevra, ilaç veya kardiyoversiyon gibi işlemler yapılabilir. Vagal manevra denilen ıkınma veya yüze soğuk su çarpılması gibi uygulamalar yapılması aritmileri hafifletmek için olumlu olabilir. Bu ilaçlara ek olarak atrial fibrilasyon için oluşan pıhtlar için bazı kan seyreltici ilaçlar da verilebilir.
Kardiyoversiyon ise çeşitli aritmilerin tedavisinde kullanılan bir yöntemdir. Bu cihaz kalbe yerleştirilerek kalp atımları ile paralel bir elektrik akımı verir. Bu sayde kalp atımı normale döndürülmeye çalışılır.
