Obsesif Kompulsif Bozukluk (OKB), kişinin tekrarlayan ve kontrol edilemeyen düşünceleri (obsesyonlar) ve bu düşünceleri rahatlatmak için yaptığı tekrarlayıcı davranışlar (kompulsiyonlar) ile karakterize edilen bir bozukluktur.
Obsesif Kompulsif Bozukluğu olanlarda obsesyonlar (takıntılar), kompulsiyonlar (zorlantılar) veya her ikisi birden bulunabilir. Bu belirtiler okul, ev, iş hayatı ve kişiler arası ilişkiler gibi yaşamın tüm alanlarında gözlemlenir.
Obsesyonlar sıkıntıya yol açan tekrarlayan düşüncelerdir. Kimi zaman zihinsel görüntüler (uygunsuz fotoğraflar vs) veya dürtüler (atlama, vurma isteği vs) şeklinde de görülebilir. Kişi obsesyonlarını ne kadar uğraşırsa uğraşsın aklından atamaz. Birkaç örnek vermek gerekirse:
• Mikrop bulaşmasından korkma (kapı kolunda deyince, tokalaşınca vs.)
• Huzrusuzluk veren dini/cinsel içerikli tabu düşünceler
• Diğer kişilere veya kendine karşı olan şiddet içeren fikirler
• Eşyaları simetrik veya mükemmel bir düzende sıralama isteği
İşte bu gibi obsesyonlar kişide bir sıkıntıya yol açar. Çoğunlukla bu sıkıntıyı gidermek için kişi kompulsiyon denilen tekrarlayıcı özellikte davranışlara başvurulur. Örneğin:
• Mikrop bulaşmasından korkan kişi tekrarlayan el yıkama davranışlarıyla (kompulsiyonlarla) kendini rahatlatır.
• Eşyaların düzensizliğinden huzursuz olan kişi bunları bir düzene sokmak için çaba sarf eder.
• Emin olmakta güçlük çekenler kapı, fırın, fiş, priz kontrolleri yapar; bazı nesneleri defalarca sayar.
Bu düşüncelerin veya alışkanlıkların olması OKB olduğunuz anlamına gelmez. Çoğumuz bazen kapıyı 2 kez kontrol ederiz. Ancak OKB’lilerde düşünceler ve davranışlar kişinin işini, sosyal hayayını etkileyecek düzeyde fazlaca rahatsız edici olur veya kişi günün en az 1 saatini bu düşünce ve davranışlarla harcar.
OKB tedavi edilebilir bir psikiyatrik bozukluktur. İlaç tedavisiyle birlikte uygulanan psikoterapiden çoğu hasta yarar görür.
