Ramazan ayında oruç tutan kişilerde en yaygın görülen şikayetlerden biri baş ağrısı. Uzun süren açlık hali, uyku düzeninin değişmesi gibş etkenler migren gibi baş ağrısı sorunu olan kişilerin yanı sıra hiç sorunu olmayan kişilerde de baş ağrısını tetikleyebiliyor. Peki, oruçluyken baş ağrısı neden olur? Nasıl geçer? Detaylar yazımızda.
Ramazan ayında baş ağrısına yol açabilecek birçok neden bulunur. Kendi başına baş ağrısı gelişiminde rol oynayabilen bu sebepler, oruç ile bir araya geldiği zaman daha yüksek oranda etki oluşturur ve Ramazan ayına özel olan baş ağrılarını meydana getirir. Oruç tutarken baş ağrısı oluşmsına neden olan etkenler şu şekilde sıralanabilir.
Ramazan ayında oruç tutan bireyler günün büyük bir bölümünü aç kalarak geçirirler. Ortalama 17 saate varan bu süre, normal bir beslenme planına göre oldukça uzundur. Baş ağrısı oluşumuna zemin hazırlayan açlık, migren ve gerilim tipi baş ağrılarının meydana gelmesinde de etkili bir nedendir. Bu yüzden migren hastalığı olan kişilerde atakların oluşma olasılığı güçlendirirken, migren hastalığı bulunmayan bireylerde de gerilim tipinde migrene benzer ağrıların meydana gelmesine neden olur. Açlık ile baş ağrısı arasındaki ilişkinin nedeni, uzun süren açlık sırasında kan şekeri regülasyonunun bozulması ile oluşan hipoglisemi ile alakalıdır. Ramazan ayında devamlı tekrar eden baş ağrılarının gelişmesinin temel sebeplerinden bir tanesi olan açlıkla mücadele etmek ve baş ağrısı olasılığını hafifletmek için oruç tutan kişilerin sahurda doğru biçimde beslenmeye dikkat etmeleri gerekir.
Baş ağrısı türlerinin bazılarında gelişme nedeninin yalnızca yetersiz sıvı alımı olduğun yönelik araştırmalar bulunur. Bu yüzden oruçluyken yaşanan sıvı kaybının yerine konulamaması rahatsız edici baş ağrılarını tetikleyebilir. Baş ağrısını azaltmak adına Ramazan ayı süresince günün uzun bir zamanını su içmeden geçiren kişiler, ihtiyaçları olan sıvı miktarının tamamını iftar ile sahur arasında kalan süreçte tüketmelidir. Çoğu kez iftarda hızlı bir şekilde aşırı miktarda yemek yeme sonucu oluşan tokluk ve şişkinlik hissi, yetersiz sıvı alınmasına sebep olur. Bunun dışında çay ve kahveyi çok tüketen bireyler iftar ile sahur arasında su içmek yerine çay ve kahve tercih edebilirler. Ancak bu içecekler idrar söktürücü etkilerinden ötürü vücuttaki ihtiyaç olan suyun yerine konulmasında etkili değildir. Aksine idrar ile daha çok miktarda sıvı kaybına yol açarlar. Bu yüzden çay, kahve gibi kafein içerikli içecekler günlük sıvı ihtiyacı yerine tüketilmemelidir. Bunların yerine günlük ortalama 2-2,5 litre su tüketimine özen gösterilmelidir.
Yetersiz uyuma ve uyku düzeninin bozulması, migren hastalığının oluşmasına neden olur. Bu yüzden bu durum zamansız ve sebepsiz olarak meydana gelen baş ağrılarına zemin hazırlar. Ramazanda sahur sebebiyle bölünen uyku, sahurda fazla yemek yenmesinin neden olduğu şişkinlik nedeniyle uyumada zorlanılması ve sabah işe giden kişilerde bu zaman diliminde uykunun yetersiz kalması, baş ağrısı gelişmesinde rol oynayabilir. Baş ağrısı yaşanmasında yetersiz uyku kadar uyku düzeninin var olmaması da etkendir. Vücudun sağlıklı bir şekilde fonksiyonlarına devam edebilmesi için her gün ortalama aynı saatte yatmaya ve aynı saatte kalkmaya alışmak önemlidir. Ramazan ayında bu var olan düzenin bozulması, baş ağrılarının gelişmesine etken olabilir. Migren hastalığı olan bireylerde bu durum daha ağır şekilde yaşanabilir. Bu yüzden Ramazan süresince bilhassa çalışan kişilerde yatma saatlerinin yeterli uyku alabilecek bir düzende olması sahura kalkmanın belirli saate ayarlanması doğru olacaktır.
Oruçla birlikte kahve ve sigarayı aşırı içme alışkanlığı olanlarda nikotin ve kafein bağımlılığı olduğundan dolayı aşırı bir zorlanma görülür. Bu kişiler açlık ve susuzluktan çok bu ihtiyaçları nedeniyle fazlasıyla yoksunluk çekerler. Bu durumdaki kişilerde; sinirlilik hali, titreme, depresyon ve baş ağrısı gibi şikayetler sıkça görülebilir.
Stres gibi psikolojik etkenler baş ağrıtan sebeplerdendir. Oruç, sabır gerektiren zorlu bir ibadet olup iftarı beklemekte zorlanan bireylerde psikolojik etkenlerden ötürü baş ağrısı ve sinirlilik görülme olasılığı oldukça yüksektir. Bilhassa açlık ve susuzluğa zor sabreden kişilerde herhangi bir aktivite yapmadan kapalı ortamda iftarı beklemek daralmaya ve bunun getirisi olarak da sinirlenme ve baş ağrısı gibi sorunlara neden olabilir. Bu yüzden oruçluyken kişinin boş durmadan seveceği bazı işlerle uğraşması daha az gergin ve ağrısız bir süreç geçirmesini sağlayabilir.
Oruç tutarken yukarıda saydığımız etkenler baş ağrısına neden olabilir. Bu yüzden bu faktörler için bazı tedbirler alarak ağrıların önüne geçilebilir. İftar vaktini beklerken biraz dinlenmek, sevilen aktivitelerin yapılması veya açık havada oturmak iyi gelebilir. Bunların haricinde oruçtan dolayı gelişen baş ağrılarını gidermek için aşağıdaki önlemler alınabilir:
Tüm önlemlere rağmen geçmeyen ağrılar bulunuyorsa mutlaka bir hekime başvurulması gerekir.
